Vasten: je kind en ramadan

De ramadan is een maand waarin iedereen zijn beste beentje voorzet. Of het nu gaat om het vermijden van ongewenste dingen of de extra moeite om prijzenswaardige handelingen te verrichten. Het vasten is pas een plicht vanaf de volwassenheid, maar de ramadan is ook een maand waar kinderen bij betrokken kunnen worden. In dit artikel een aantal praktische adviezen omtrent het islamitisch opvoeden en vasten.

Het vasten gedurende de maand ramadan is natuurlijk kenmerkend en is, simpel gesteld, een plicht voor iedere volwassen moslim. De vraag die we dan kunnen stellen aan onszelf is: op welke manier kan ik mijn kind stimuleren om deel te nemen aan de ramadan. Dit is een vraag die vooral belangrijk is in de leeftijdsfase van 7-14 jaar. De reden hiervoor? Vanaf de puberteit is het vasten verplicht gezien een persoon vanaf dat moment religieus volwassen is. Het is goed om je kind voor te bereiden op de plicht van het vasten door je kind te stimuleren al deel te nemen aan de ramadan voordat het een verplichting is. In deze periode is er echter ook al het één en ander wat je kan doen, afhankelijk van de ontwikkeling van je kind en jijzelf als ouder tot aan dit punt.

Verschillende vormen van vasten

Voor kinderen is het soms nog wat teveel gevraagd om gedurende de gehele dag te vasten. Uiteraard kan het wel, maar als je het slaap- of eetritme niet wilt doorbreken? Dan kun je ervoor kiezen om te beginnen met het vasten van een dagdeel. Ook hierbij is het maar net wat je als ouder denkt dat geschikt is voor je kind. Denk aan opstaan met fadjr en pas uit school weer iets eten. Of na schooltijd niet meer eten totdat het tijd is voor het verbreken van het vasten. We hebben het hier over kinderen in de leeftijd van 5-9 bij benadering. Dit om te verduidelijken dat het woord “kinderen” niet begrepen moet worden als een term die geldt tot 18-jarige leeftijd. Kinderen jonger dan dat kunnen ook vasten door bepaalde dingen niet te eten of drinken. Denk bijvoorbeeld aan snoepvasten.

Vasten als gezin

Een goede manier om je kind te betrekken bij het gevoel van het vasten en het gevoel van trots te vergroten is samen eten. Door samen aan de ontbijttafel de dag te beginnen of aan het einde van de dag samen het vasten te breken zal een kind zich meer betrokken voelen en meer van de sfeer van de maand ervaren. Uiteraard heeft de tijd waarop ontbijt of avondeten genuttigd kan worden hierop een grote invloed. Waarschijnlijk is het weekend (vrijdagavond tot en met zondagmorgen) hier de beste gelegenheid voor. Uiteraard hangt de gelegenheid hiertoe volledig samen met de lengte van de vastendagen.

Door als gezin te ontbijten en gezamenlijk het vasten te verbreken is het ook meer zichtbaar dan wanneer ouders individuele levens leiden. Door geen duidelijk zichtbaar: we vasten/ontvasten signaal af te geven aan je kinderen kan het minder snel iets zijn waarvan ze onderdeel uit willen maken. Daarnaast is het zo dat goed voorbeeld goed doet volgen zoals eerder gesteld. Vast dus als gezin en geef daarmee een voorbeeld en motivatie aan je kind om ook mee te willen doen. Om de betrokkenheid met het moment van eten te vergroten kun je manieren bedenken waarop je kind kan meehelpen met het klaarmaken van het eten.

De chronologische lijn

De basis in de benadering van dit thema bij kinderen is als volgt: laat ze spelenderwijs kennis maken met het vasten gedurende de eerste zeven levensjaren. Dit kan bijvoorbeeld op de hierboven omschreven manieren. Voor de jaren daarna is het goed om stap voor stap de verwachtingen en discipline op te bouwen. Dit wil niet zeggen dat je kind vanaf de leeftijd van 7 jaar volop aan de bak moet. Wat het wel wil zeggen is: zorg dat je kinderen gestaag toegroeien naar de gewenning om te vasten. Dit zodat ze de ervaring niet pas op gaan doen wanneer de volwassenheid zijn intrede doet.