De profeet Ibraahiem

In de serie van boeken over de levensverhalen van de profeten behandelen we in deze recensie het boek met het verhaal van de profeet Ibraahiem. Het boek is uitgegeven door al-Yaqeen en maakt onderdeel uit van een 15-delige serie. De druk is van het jaar 2016.

Vormgeving

De kaft van het boek is een hardcover. Ook de pagina’s zijn van goede kwaliteit. Zoals we vaker zeggen: een kinderboek moet onder geknoeid kunnen worden zonder daarna de prullenbak in te moeten. Dit boekje doorstaat die test. Als leeftijdsgroep is er de categorie van 6-8 jarigen aan het boek verbonden. Qua vormgeving is het boek absoluut in orde. De letteromvang is goed en de balans tussen de hoeveelheid tekst en de hoeveelheid afbeeldingen is keurig. De achterkaft valt op aangezien de omschrijving van het boek daarop is weergegeven voor zowel ouders als kinderen. Normaliter is de achterkant (op de leeftijdsduiding na) slechts bedoelt voor de beschrijving van het boek gericht op de doelgroep ervan.

De weergegeven afbeeldingen in het boek passen bij de tekst op de betreffende pagina’s en is leuk vormgegeven. Afbeeldingen in het boek zijn, erg verfrissend, als een soort ingekleurde kleurplaat (met waskrijt/waterverf) weergegeven. Dat geeft een erg natuurlijk en licht gevoel aan het geheel. Het boek maakt gebruik van afbeeldingen van mensen en dieren waarbij de gezichten (grotendeels) en ogen niet zichtbaar zijn. Dit, en de beperkte aanwezigheid van afbeeldingen van personen, maakt dat het boek neutraal oogt in de benadering van man en vrouw.

Leerboek

Aan het einde van het boek zijn een aantal vragen en antwoorden weergegeven om, zoals omschreven op de kaft, “te toetsen of uw kind het verhaal begrepen heeft”. Ook zijn een aantal verzen uit de Koran weergegeven die betrekking hebben op het verhaal. Daarbij is er gekozen voor een weergave in het Arabisch, Nederlands en de Nederlandse transcriptie. Voor de leesbaarheid en het gemak van memorisatie zou het beter geweest zijn om hierbij gebruik te maken van een scheiding tussen de verschillende verzen. Nu loopt het als één geheel door, wat de leesbaarheid niet ten goede komt. Door de beperkte hoeveelheid Koran is dit echter geen groot obstakel.

De toevoeging van de vragen en antwoorden, alsmede de toevoeging van te memoriseren Koranische verzen, maakt van het boek meer een werkboek dan een (voor-)leesboek.

De content

Theologisch gezien is de content van het boek in orde. Dat wil zeggen dat de verhalen die zijn vermeldt overeenkomen met hoe we ze kunnen terugvinden in de Koran. Ook de duiding van de doelgroep op basis van leeftijd is aanwezig en correct. Dan rest de vraag hoe het boek het doet op pedagogisch vlak. Daarbij zijn er aan aantal zaken die voor verbetering vatbaar zijn. In de eerste plaats moet gezegd worden dat het voorzien in kinderboeken met verhalen van de beste der mensen, de profeten, een goed idee is. In dit geval krijgen drie verhaallijnen uit het leven van Ibraahiem de meeste aandacht. De manier waarop die verhalen worden verteld zijn voor de nodige verbetering vatbaar.

Het algemene kenmerk van profeten is dat zij gezonden werden om blijde tijdingen te brengen en om te waarschuwen. Er was een balans aanwezig tussen beloning en straf, tussen de kans op het binnengaan van het paradijs en het binnengaan van de hel; afhankelijk van de keuze voor het aanbidden van Allah of het aanbidden van afgoden. Die balans is niet aanwezig in het boek. Er is geen algemene weergave van het feit dat Allah de Schepper en Voorziener is. Er is ook geen aandacht voor het feit dat Hij ons slechts heeft geschapen om Hem te aanbidden.

Polytheïsme

Het boek begint simpelweg met de redenatie dat de stenen beelden die door het volk van Ibraahiem werden aanbeden van geen enkel nut waren voor hen. Het volk van Ibraahiem zou deze beelden niet moeten aanbidden anders zou Allah hen bestraffen. Er is geen voorafgaande verwijzing naar het scheppingsdoel, er is geen verwijzing naar de balans waarmee de profetische boodschap zich altijd kenmerkte. Bij de andere verhaallijnen is eenzelfde kort door de bocht benadering gehanteerd, de uitleg is simpelweg niet voldoende. Dit doet tekort aan de openbaring en doet tekort aan Allah.

De vragen en antwoorden, alsmede de toevoeging van te memoriseren Koranische verzen, maken meer een werkboek dan een (voor-)leesboek van de uitgave. Dit geeft de focus op memorisatie en reproductie aan waarmee religieus onderwijs zich door de eeuwen heen heeft gekenmerkt. De vraag is hier wat nu precies het doel is geweest van de uitgevers; moest het een werkboek zijn? Moest het een leesboek zijn? Het hangt er nu tussenin. Het eerste doel van een leesboek is normaliter niet memorisatie, en dat brengt ons bij het derde punt van kritiek:

Leeftijdsgroep

Er is zeer dicht bij de Koranische verzen gebleven bij het vertellen van het verhaal van de profeet Ibraahiem en er is aandacht voor het memoriseren van aan het verhaal verbonden verzen. Dit soort kinderboeken met profetische verhalen zouden echter als een uitleg moeten dienen van de verzen die het verhaal vertellen. Wanneer ik mijn kind een boek laat lezen over één van de grootste profeten die op aarde heeft gelopen dan wil ik dat mijn kind bewondering krijgt voor die profeet.

Nu straalt het boek, vanwege gebrekkige achtergrond, een verhaallijn uit van een profeet die mensen waarschuwt voor een bestraffing in de hel, die zijn vrouw in de woestijn achterlaat en die bereidt is zijn zoon te vermoorden. Dat had ook kunnen zijn; een profeet die komt met blijde tijdingen en waarschuwingen, wiens vrouw vol vertrouwen is op Allah en een profeet die een zware beproeving onderging en daarmee een hoge positie verkreeg bij Allah. Nu moet een kind van 6-8 jaar dat er zelf maar uit zien te halen, niet een ideale opvoedkundige benadering.

Tenslotte kan er op leesbaarheid ook het nodige worden gewonnen. Zo gaat er vrijwel geen pagina voorbij zonder dat zinnen meer dan één regel doorlopen, al dan niet voorzien van komma’s. Ook bij de te memoriseren verzen is dit  het geval.

Eindconclusie

Het boek is zeer mooi vormgegeven, zowel de balans tussen tekst en afbeeldingen, de afbeeldingen zelf en ook de kwaliteit van de kaft is uitstekend. Het boek bevat genoeg informatie om een algemeen beeld te schetsen van wat de profeet Ibraahiem heeft meegemaakt. Door de keuze om geen uitleg te geven bij de opgetekende verhaallijnen gaat het echter mis. De serie “verhalen van de profeten” is een populaire serie die door diverse uitgeverijen is uitgegeven in het verleden. Al-Yaqeen had de gelegenheid op reeds bestaand werk verder te bouwen maar heeft daar in het verhaal van de profeet Ibraahiem alle mogelijke kansen laten liggen.

Eindoordeel: 3.5 uit 5

Dit boek aanschaffen? Dat kan via deze link!