Volwassen tieners zijn zeldzaam

Het idee van wat een kind is en wat een volwassene is lijkt steeds verder zoek te raken. We zien volwassenen die zich kinderlijk gedragen. En daarnaast zijn er ook kinderen die juist dingen doen die ver boven hun leeftijd liggen. Die scheve verhouding lijkt helaas vrij normaal te zijn geworden.

Een tijd geleden zag ik een programma genaamd “Wat ben jij waard?”. Het hele idee achter dit programma is dat een team van mensen je financiën en materiële bezittingen (zoals aanwezig op dat moment) doorneemt. Zwarte getallen en rode getallen worden met elkaar verrekend en wat overblijft is “je waarde”. Een programma waarvan de naam de suggestie opwekt dat we niet meer waard zijn dan wat we bezitten. Waarom ik er dan toch naar keek? Vanwege een koppel dat deelnam en mijn aandacht trok.

Het koppel bestond uit een jongeman en zijn vriendin, beiden nog geen 20 jaar. Ze woonden samen in een woning die ze hadden gekocht en waren inmiddels in blijde verwachting van hun eerste kind. Wat me stoorde aan het programma was dat er met verbazing werd gekeken naar hun leefstijl. De presentators lieten duidelijk doorklinken het vreemd te vinden dat hun leven er zo uit zag. Met “hun leven” doel ik dan op een tienerkoppel met een baan, huis en kind onderweg. Op die leeftijd zouden ze moeten uitgaan en feesten aldus de presentatrice.

Een koppel dat volwassen is, ook wettelijk gezien, maar zich ook daadwerkelijk volwassen opstelt is kennelijk zo zeldzaam dat het verbazing en weerstand opwekt. Je bent immers nog jong, dus waarom al die verantwoordelijkheden gaan dragen, ga lekker feesten! Toch? Het is precies die instelling; “je bent nog jong”, die bij een complete generatie de overgang van kind naar volwassene vertraagd.

Stapsgewijs opvoeden

Even een koppeling met de islamitische pedagogiek. Binnen de islam kennen we het principe van opvoeding vanuit drie fases. Elke fase beslaat zeven levensjaren, te beginnen bij de geboorte. Gedurende de tweede levensfase, vanaf het zevende levensjaar dus, gaat de periode van disciplinering in. Daar waar het kind de eerste zeven jaren spelenderwijs is opgevoed krijgt het nu stapsgewijs meer verantwoordelijkheden. Dit is een onderwerp wat we vanuit meerdere hoeken kunnen benaderen. Waar het me nu om gaat is het begrip “volwassenheid”.

In een ideale opvoeding zou een kind die aan het einde van de tweede opvoedingsfase aankomt een “startende volwassene” zijn. Het kind zou in staat moeten zijn voor zichzelf te zorgen, te koken, het huis op te ruimen, de was te doen en beslissingen kunnen nemen aangaande basale onderwerpen. Deze benadering is voor veel mensen moeilijk te bevatten en een nietszeggend argument tegen deze benadering is “het is nog maar een kind”.

Wat we vergeten is dat nog niet zo lang geleden kinderen op jonge leeftijd al begonnen met werken. Dat zij hun steentje bijdroegen in het huishouden en verantwoordelijkheden onderwezen kregen. Dat kinderen nu naar school gaan tot veelal tenminste hun twintigste levensjaar wil echter niet zeggen dat ze tot die tijd geen verdere verantwoordelijkheden onderwezen hoeven te krijgen van hun ouders.

Volwassen? Verantwoordelijkheden!

Is het dan verkeerd voor een kind om tot zijn twintigste zonder verantwoordelijkheden te kunnen leven? Het is natuurlijk wel heerlijk rustig om als kind zijnde die mogelijkheid te hebben. Door die benadering is een kind echter minder goed voorbereid op de puberteit, die daardoor vaak heftiger is. Het kind is tevens minder voorbereid op de verantwoordelijkheden die komen kijken bij het leven als een volwassene.

Hoewel het begrijpelijk is om, in een welvarend land als Nederland, het je kinderen langer gemakkelijk te maken is het ook wijs om aan hun toekomst te denken. Je kind opvoeden tot een volwassen persoon kan gerust een ouderlijke plicht genoemd worden. Het is, in tegenstelling tot wat soms het geval lijkt, niet iets wat ze zelf maar moeten zien uit te zoeken vanaf hun puberteit.

Door je kind op te voeden tot volwassen persoon draag je als ouder overigens niet alleen bij aan het creëren van een stabielere ontwikkeling van je kind en daarmee een meer stabiele samenleving. Je maakt het jezelf namelijk ook een stuk makkelijker. Immers: deze benadering van opvoeding brengt met zich mee dat je als ouders zijnde bepaalde verantwoordelijkheden binnen het gezin stapsgewijs met je kind gaat delen.

En mocht je er niet van overtuigd zijn of je kind dat al wel kan? Denk dan aan een simpele stelregel: een kind dat moeiteloos een iPad kan bedienen kan ook een wasje draaien.