Verjaardagen: hoe ga je ermee om?

Het vieren van verjaardagen is iets waar je in Nederland vroeg of laat mee te maken krijgt. Door de aandacht die hiernaar uitgaat, en de leuke dingen als cadeaus en traktaties, weten veel ouders niet hoe ze hiermee moeten omgaan. In dit artikel wat gedachten over dit onderwerp.

Verjaardagen: de achtergrond

Verjaardagen vieren is al een oud gebruik. Stammend uit een tijd dat het feit dat je weer een jaar had weten te “overleven” een prestatie genoemd kon worden. Het was met recht een viering van het leven. Een veelvoorkomend bezwaar vanuit moslimtheologen is juist dit argument. Want, zo redeneren zij, door een jaar langer te leven, ben je een jaar dichter bij de dood. Door de dood ben je niet meer in staat goede daden te verrichten of vergeving te vragen. Daar is niets vrolijk aan, het is niet iets om te vieren.

Uiteraard zijn er ook andere argumenten die zij noemen. Denk daarbij aan het feit dat de profeet zijn verjaardag niet vierde, en dat zijn volgelingen dat ook niet deden. Ook is een regelmatig aangehaald argument dat door verjaardagen te vieren, je een traditie volgt die geen moslim-traditie is. Een veel aangehaalde reactie daarop is de vraag wat er dan mis is met het vieren van een verjaardag. Natuurlijk is deze discussie veel breder en diepgaander, maar het komt allemaal terug op dezelfde vraag:

Mag je verjaardagen vieren?

Heel simpel geredeneerd: Wanneer een persoon denkt dat dit mag, dan is de vraag “hoe ga ik om met verjaardagen” niet relevant meer. Een dergelijke persoon zou die vraag niet stellen maar eerder vragen: “Wie heeft er leuke suggesties voor de verjaardag van mijn kind?” De vraag is er dus één die van ouders komt die hierover twijfelen.

Nu kan je zeggen: “Als verjaardagen vieren niet mag, doe het dan gewoon niet, punt.” Maar het feit dat de vraag steeds terugkomt maakt 2 dingen duidelijk. 1. Het is een onderwerp wat leeft onder moslimouders. 2. Ouders die liever geen verjaardagen vieren, vragen eigenlijk vooral: “Hoe zeg ik nee tegen mijn kind, zonder dat mijn kind zich buitengesloten zal voelen o.i.d.”.

Verjaardag ja of nee?

Om te beginnen is het goed voor jezelf te bepalen of je verjaardagen wel of niet wil vieren. Wel? Dat is dan duidelijk. Niet? Ook dat is duidelijk. Maar wat als je twijfelt? Dan is het goed de volgende vuistregel te onthouden: het is makkelijker je kind iets aan te leren, dan iets af te leren. Begin je eenmaal met verjaardagen, dan kan het lastig zijn ermee te stoppen.

De opties

1. De eerste optie die je hebt als het aankomt op verjaardagen is een eenvoudige nee. Daarmee bedoelen we: je kind vraagt of jullie verjaardagen vieren. Je zegt nee, en je laat het daarbij. Uitnodigingen voor eventuele feestjes sla je af. Het nadeel is dat je, door het erbij te laten, je kind geen kans krijgt de nee eigen te maken. Geen uitleg? Dan is het ook moeilijker voor je kind om dingen blijvend te accepteren. Zeg je nee, dan is een uitleg van de nee zeer wenselijk.

2. De tweede optie is dat je de verjaardagen niet afslaat, maar ze zelf niet actief viert. Het nadeel hierin is dat je actief deelnemer bent in iets, wat je kennelijk niet oke genoeg lijkt om zelf actief te doen. Jezelf verplaatsend naar de situatie van je kind zeg je dan ook: jij mag naar iedereens feestje toe, maar jij kan niemand uitnodigen.

3. De derde optie is dat je jouw kind bewust maakt van de reden dat je geen verjaardagen viert. Je laat je kind ook niet naar verjaardagen gaan. Dat is de eerste periode misschien lastig, maar na een tijdje zal je kind geen uitnodiging meer krijgen. Dat klinkt niet leuk, maar pragmatisch gezien is dat wel handig. En de uitleg achter waarom je geen verjaardagen viert kan je heel simpel houden: we zijn moslim dus we doen dat niet. We hebben andere feesten zoals eid al fitr/adha.

4. Deze opties is #3 plus het bieden van alternatieven. Het is niet erg je kind te leren dat je sommige dingen niet doet, zoals verjaardagen. Er zijn genoeg dingen die wél kunnen. Wil je kind ook een keer trakteren in de klas? Dan kan je dat in overleg met de school ook doen op eid ul adha/fitr. Wil je kind ook een keer vriendjes en vriendinnetjes uitnodigen? Daar heb je geen verjaardag voor nodig.

Vier de waardevolle momenten

Verjaardagen vieren is één ding. Maar laten we ook eens kijken naar kerst, naar oud&nieuw, naar pasen, sinterklaaas, etc. Er zijn momenten voor allerlei (religieuze) feesten. Kijk vervolgens eens naar de 3 meest bekende feesten in de islam: eid ul adha, wat het grootste en belangrijkste feest is. Eid ul fitr, wat daarna het grootste feest is. En de vrijdag, wat als kleine feestdag in de week is omschreven. Kijk eens hoe we daarmee omgaan.

Vaak is eid ul fitr gevoelsmatig groter. Mede omdat dit een periode van vasten afsluit is het iets waarnaar men meer uitleeft. Eid ul adha krijgt minder aandacht. En kijk eens naar de vrijdag, ervaren we dat wel als een bijzondere dag?

Wanneer je het belangrijk vindt dat je kind bepaalde dingen niet doet, op basis van religieuze gronden, dan zal je met een goed alternatief moeten komen.

Wat te doen met deze dagen?

Op de 2 grote feestdagen is het voorbereiden erop met cadeautjes, slingers, ballonnen, taart, etc een goede manier. Zorg dat je vrij bent en samen naar de moskee kan, samen naar de speeltuin kan, naar familie/vrienden kan en leuke dingen kan doen. En wat betreft de vrijdag: ga naar de moskee, zit je kind dan op school, ga het eerst mogelijke gebed na de vrijdagspreek en vertel je kind iets over de islam. Maak het de dag dat je kind mag kiezen wat jullie die avond gaan eten. Bezoek familie/vrienden en maak er een gezellige avond van met voorlezen, spelletjes, etc.