Vaders en opvoeden

Van oudsher kregen kinderen veelal hun opvoeding via hun moeder; zij was degene die de zorg voor de kinderen volledig op zich nam. De vaders speelden vooral een ondersteunende of corrigerende rol. Deze verdeling van opvoedingstaken begint echter steeds meer te verschuiven. Het is inmiddels gewoon aan het worden dat vaders een grote(re) rol spelen in de opvoeding. Soms zelfs in een mate dat de moeder de ondersteunende positie inneemt.

De verschuiving van de balans in wie het grootste aandeel levert in de opvoeding heeft diverse redenen. Een eerste reden is dat steeds meer gezinnen uit tweeverdieners bestaan. Dat wil zeggen; zowel de vader als de moeder hebben een baan. Nog niet zo heel lang geleden (1-2 generaties) was het de norm dat de vrouw, wanneer zij kinderen kreeg, ontslag nam (of moest nemen) en voor de kinderen ging zorgen. Ook is, mede middels de emancipatiegolf van vorige eeuw en samenhangend met de zojuist genoemde reden, het taakgebied van zowel mannen als vrouwen flink uitgebreid. Hierdoor is het nu meer geaccepteerd dat een man een belangrijk deel van de opvoeding voor zijn rekening neemt waar hij 50 jaar geleden slechts de rekeningen betaalde en zich met basale zaken bezig hield. We spreken dus over een andere indeling van de arbeidsmarkt en de persoonlijke verantwoordelijkheden.

Tijd voor je kinderen

Of je als vader nu fulltime of parttime werkt, of je nu veel uren maakt of weinig, het doet er niet toe. Wat ertoe doet is hoe je de balans vindt tussen je tijd op werk en de tijd die je geeft aan je kind. Wat ertoe doet is dat je de momenten dat je thuis aanwezig bent niet alleen fysiek aanwezig bent maar ook opvoedkundig betrokken weet te zijn. Wat ertoe doet is dat je, samen met je vrouw, weet waar je taken en verantwoordelijkheden liggen binnen de opvoeding.

De werkdagen zijn voor iedere vader anders, werk je echter fulltime en ben je (door reistijd bijvoorbeeld) laat thuis, dan kan het zijn dat je kind je weinig zal zien doordeweeks. Wanneer je na een dag werken moe thuis komt en je kind wacht op jou dan kun je niet zeggen; ik ben moe. De beperkte tijd die je hebt voordat je kind gaat slapen is een moment waarop je aandacht een vereiste is. Maak, wanneer je de gelegenheid hebt, gebruik van die korte contactmomenten om de relatie met je kind te verstevigen.

Denk daarbij in deze leeftijdsfase aan kleine dingen als; samen nog iets eten of drinken, (buiten) spelen, een verhaal lezen; of je kind nu leest of jij. Je kan samen de smeekbedes en koran reciteren als afsluiting van de dag. Je kan samen nog wat stoeien, praten over hoe de dag was voor je kind en je kind in bad stoppen of onder de douche zetten en dan in bed stoppen. In het weekend kun je vervolgens extra tijd voor je kind vrijmaken en, wanneer je vrouw doordeweeks fulltime moeder is, haar taak vergemakkelijken.

Kwaliteiten

Ongeacht wat de kwaliteiten zijn van jou en je vrouw, er zijn altijd een paar algemene eigenschappen zichtbaar voor een kind. Zo zal een kind in diens jonge jaren vaak eerder naar de moeder toegaan als het ergens mee zit. De moeder is voor een kind vaak de zachte persoon, de persoon die je zal troosten, de persoon die je zal knuffelen en de persoon van wie je als kind zijnde het meeste geduld verwacht. De vader is daarentegen veelal de autoriteit, de persoon die verzoekjes moet goedkeuren en de persoon die straffen oplegt/bepaald. In zekere mate zou gesteld kunnen worden dat de moeder de persoon is die geeft (geduld, comfort, troost en liefde). De vader is daarentegen de persoon die neemt; hij verwacht discipline, gehoorzaamheid en respect.

Natuurlijk geeft de vader ook liefde en troost, maar hij is een soort van back-up voor de moeder hierin. Net zoals dat de moeder het kind wel aanspreekt op diens gedragingen, maar in de aanwezigheid van de vader het toch vooral de vader is die dit als eerste doet. De verschillen zijn duidelijk voor een kind, maar wat betreft de overeenkomsten? Zijn die ook duidelijk?

Het is, voor een gezond beeld van ouderschap bij het kind, belangrijk dat het kind zijn/haar ouders niet als losstaande individuen gaat beschouwen. Het is belangrijk dat het kind ziet dat de ouders bij elkaar horen. Dat ze elkaar helpen, elkaar liefhebben, elkaar koesteren en elkaar steunen. Niet alleen geeft dit een nieuw aantal eigenschappen en gedragingen weer waar het kind van kan leren, het helpt ook het besef dat de ouders een team vormen. Wanneer je als vader onvoldoende betrokken bent bij de opvoeding zal een kind hier gebruik van maken. Bijvoorbeeld door toestemming te krijgen van jou als vader waar de moeder geen toestemming voor zou geven.

Beste vader, niet alleen is een goede balans tussen tijd voor werk en tijd voor je gezin belangrijk. Ook is een balans tussen jijzelf als individueel opvoeder en jij als echtgenoot en ouder onmisbaar. Praat samen met je vrouw over de manieren waarop je elkaar nog beter kan ondersteunen in het opvoeden van jullie kinderen. Jullie kinderen zijn van jullie samen, laat de opvoeding dus ook een gezamenlijke inspanning zijn.